13 Ambitieuze maatregelen die Nederland schoner en veiliger maken. Maatregelen die zoveel CO2-uitstoot besparen als het jaarlijks energieverbruik van 5 miljoen huishoudens. Dat is het resultaat van het Nationaal Burgerberaad Klimaat.
Afgelopen maandag overhandigde het beraad zijn aanbevelingen in Madurodam aan Dick Schoof, de demissionaire ministers Sophie Hermans (Klimaat) en Frank Rijkaart (Binnenlandse Zaken) en de vice-voorzitter van de Tweede Kamer Wieke Paulusma.
De energie in de congreszaal van Madurodam was voelbaar: optimisme, hoop, trots. Optimisme over wat er mogelijk is als mensen via dialoog verschillen overbruggen. Hoop op beter beleid, eerlijke oplossingen en minder polarisatie. Trots op een indrukwekkend pakket aanbevelingen waar 175 Nederlanders - een afspiegeling van de bevolking - negen maanden aan werkten.
Voor de deelnemers was dit het moment waarop hun maandenlange inzet zichtbaar werd voor heel Nederland. Nu is het aan de politiek om haar belofte waar te maken, en serieus werk te maken van de opvolging. Vind jij dat ook belangrijk?
Voor Bureau Burgerberaad was de overhandiging een bijzondere mijlpaal. We hebben ons sinds 2020 ingezet voor een Nationaal Burgerberaad Klimaat. Een breed gedragen motie van Agnes Mulder in het najaar van 2020 was de eerste belangrijke doorbraak, gevolgd door het advies van de commissie Brenninkmeijer (2022) en het formele besluit van het kabinet in 2023. Nu ligt er een concreet, gedragen en zorgvuldig opgebouwd klimaatadvies van het burgerberaad. Dat voelt als een kroon op ons werk!
Het échte werk is natuurlijk gedaan door de deelnemers, de organisatoren, de gespreksbegeleiders en iedereen die de afgelopen maanden ongelofelijk hard heeft gewerkt om het Nationaal Burgerberaad tot een succes te maken.
Een paar cijfers: 70.000 verstuurde uitnodigingen, 4.000 reacties, 175 geselecteerde deelnemers, 7 weekenden, 9 maanden, 88 deskundigen, 27 veldbezoeken, de inbreng van 55 kinderen en jongeren, een consultatieronde waarbij 35.000 Nederlanders inbreng leverden. En 3 kabinetten...
Één kabinet dat de opdracht gaf, één gedurende het proces en een derde dat met de uitkomsten aan de slag gaat. Dat is niet ideaal, maar we hebben goede hoop.
Tenslotte was Rob Jetten destijds de minister die het burgerberaad instelde; wat zijn functie ook zal zijn in het volgende kabinet, hij zal de uitkomsten niet naast zich neer kunnen (of willen) leggen.
POLITIEKE AANDACHT OP HET HOOGSTE NIVEAU
Dat er vanuit verschillende politieke hoeken vertegenwoordiging aanwezig was bij de overhandiging, laat zien dat de aanbevelingen van het nationale burgerberaad serieus worden genomen. De zaal was gevuld met politici, beleidsmakers en vertegenwoordigers van organisaties die nieuwsgierig waren naar het geïnformeerde oordeel van inwoners. Een groep die normaal gesproken niet aan de knoppen zit, maar wel de gevolgen van klimaatbeleid ervaart. Die ruime aandacht toont dat het burgerberaad niet als symbolisch experiment wordt beschouwd, maar als een serieus, zorgvuldig proces waarvan de uitkomsten ertoe doen.
WAT STAAT ER IN HET ADVIES?
Het advies geeft antwoord op de vraag: ‘Hoe kan Nederland reizen, eten en spullen gebruiken op een manier die beter is voor het klimaat.’ Het burgerberaad ontwikkelde 23 adviezen, waarvan er 13 werden aangenomen (die kregen meer dan 75% steun van de deelnemers). Voorbeelden zijn een reparatiefonds, een garantieperiode van minimaal 6 jaar op elektronica en huishoudelijke apparaten, een lobbyregister, goedkopere internationale treinreizen, belasting op kerosine (nu nog vrijgesteld) en een systeem dat het voor boeren financieel aantrekkelijk maakt om duurzamer te ondernemen.
In de kern komt het antwoord neer op belasting van vervuilers en beloning van personen en bedrijven die de schone of gezonde keuze maken. De maatregelen zijn erop gericht om die keuze makkelijker en goedkoper te maken, en daarbij voor heldere communicatie te zorgen.
Volgens de impactanalyse van onderzoeksbureau CE Delft leveren de voorstellen een besparing op tot 17 megaton CO2: dat vergelijkbaar is met het jaarlijkse energieverbruik van ongeveer vijf miljoen Nederlandse huishoudens.
OP WEG NAAR PERMANENTE BURGERBERADEN
Naast antwoorden op de drie hoofdvragen (eten, reizen, spullengebruik), wilde het burgerberaad ook een aantal algemene adviezen geven. Een van de opvallende conclusies: geef inwoners permanente inspraak, bijvoorbeeld zoals in Duitstalig België, waar een permanent burgerberaad bestaat.
Daar zijn wij het natuurlijk roerend mee eens. Het burgerberaad niet als eenmalig experiment, maar als een vaste, betrouwbare manier waarop inwoners kunnen meedenken en meebeslissen over grote maatschappelijke vraagstukken.
Het advies van het Nationaal Burgerberaad Klimaat is dan ook geen eindpunt, maar een veelbelovende eerste stap op weg naar een sterke, eerlijke democratie!
LAAT JOUW STEM MEETELLEN: TEKEN DE ONLINE STEUNVERKLARING
Wil jij dat het kabinet dit advies zichtbaar meeneemt in de besluitvorming? Steun dan de stem van het burgerberaad door hier de steunverklaring te tekenen.
Hoe groter de maatschappelijke steun, hoe sterker het signaal dat de politiek serieuze opvolging moet geven aan de aanbevelingen.
Wil je ons helpen de boodschap van Bureau Burgerberaad te verspreiden? Dat kan op deze manieren:
Stuur deze nieuwsbrief door naar iemand die nog niet (precies) weet wat een burgerberaad is. Samen vergroten we ons bereik en inspireren we hopelijk mensen om meer te ontdekken over de toegevoegde waarde van burgerberaden met impact.
Volg ons op social media voor updates, mijlpalen en een kijkje achter de schermen op de burelen van Bureau Burgerberaad.
Deel de korte explainer die @creativebeards voor ons maakte. In 90 seconden wordt uitgelegd wat een burgerberaad is en hoe het werkt. Laat de video zien in de collegezaal, tijdens een vergadering of in de kappersstoel. Het levert interessante gesprekken op, beloofd!
Wil je ons steunen? Daar zijn we heel blij mee! Dat kan hier.
Bureau Burgerberaad, Tolhuisweg 2 (alleen op afspraak), Amsterdam, -
.png?upscale=true&width=1120&upscale=true&name=24(1).png)
.png?upscale=true&width=1120&upscale=true&name=Titel%20(1).png)